Psychosomatiek is een fascinerend gebied dat de verbinding tussen geest en lichaam onderzoekt, en hoe psychologische factoren zich kunnen manifesteren als fysieke klachten. Dankzij baanbrekend onderzoek van Glaser en Kiecolt weten we nu dat er een rechtstreeks verband bestaat tussen hoe we ervaringen verwerken en de werking van ons immuunsysteem. Wanneer we pijnlijke ervaringen verdringen of vermijden, kan dit merkbare gevolgen hebben op lichamelijk vlak, zoals de afname van witte bloedlichaampjes en het vertragen van de ontwikkeling van beschermende antistoffen.

Erik Bruijn benadrukt in zijn boek "Ziekte, pijn en de invloed van de geest" dat alles wat een mens is, continu verandert en afhankelijk is van externe factoren. Dit betekent dat we niet los kunnen worden gezien van onze psychosociale context. In de reguliere geneeskunde ligt de focus vaak op symptoombestrijding, waarbij de levensgeschiedenis van de patiënt wordt verwaarloosd. Dit kan leiden tot het missen van cruciale informatie die essentieel is voor een volledige medische diagnose.

In de holistische benadering van psychosomatiek, ondersteund door technieken zoals somatic experiencing en systemisch werk volgens Bert Hellinger, wordt de nadruk gelegd op het begrijpen van de levensgeschiedenis en de invloed van generatie-trauma's. Bijvoorbeeld, code-switching, een veelvoorkomend fenomeen bij mensen die zich in verschillende culturele omgevingen bewegen, kan leiden tot gevoelens van zelfverlating en klachten zoals angst en depressie. Dit komt doordat het continue aanpassen aan verschillende identiteiten emotioneel uitputtend kan zijn en kan leiden tot een verlies van authenticiteit.

Het lichaam fungeert als het toneel van onbewuste psychische processen, zoals Peter Altenberg het beschrijft: "Ziekte is de protestkreet van een gekwetste psyche." Het is daarom van belang om te achterhalen wat de psyche heeft gekwetst, waarbij het lichaam de noodzakelijke aanwijzingen geeft. Door middel van symbolentaal, zoals die voorkomt in religieuze tradities, mythen, en sprookjes, kunnen we inzicht krijgen in de oorzaken van ziekte- of pijnsymptomen.

Deze inzichten benadrukken het belang van een holistische benadering waarin zowel de geest als het lichaam worden betrokken bij het begrijpen en behandelen van klachten. Het biedt een dieper inzicht in de factoren die bijdragen aan het ontstaan van fysieke symptomen en benadrukt de noodzaak om zowel de psychologische als de fysieke aspecten van gezondheid te beschouwen.

​

Psychosomatiek onderzoekt hoe psychologische en emotionele factoren fysieke symptomen kunnen veroorzaken. Hier zijn enkele concrete voorbeelden van hoe specifieke gebeurtenissen of trauma's zich kunnen manifesteren als lichamelijke klachten, en wat deze klachten kunnen betekenen:

​

1. Verlies van een Ouderlijke Figuur

• Klachten: Chronische vermoeidheid, depressie, en gevoelens van verlatenheid.

• Betekenis: Het verlies kan leiden tot een diep gevoel van verdriet en isolatie, waardoor het lichaam zich uitgeput voelt. Systemisch werk kan helpen om de plek van het verloren familielid in het familiesysteem te erkennen.

2. Seksueel Geweld

• Klachten: Angst, hypervigilantie, en lichamelijke pijn zonder medische oorzaak.

• Betekenis: Het lichaam kan reageren op trauma door constant in een staat van alertheid te verkeren. Somatic experiencing kan helpen om de trauma-respons van het lichaam te reguleren.

3. Emotionele Verwaarlozing

• Klachten: Gevoelens van leegte, moeite met intieme relaties, en maag- en darmproblemen.

• Betekenis: Het gebrek aan emotionele steun kan leiden tot een gevoel van onvolledigheid en stress die zich fysiek manifesteert.

4. Institutioneel Racisme

• Klachten: Chronische stress, hoge bloeddruk, en gevoelens van onveiligheid.

• Betekenis: De voortdurende druk en stress van racisme kunnen het lichaam belasten, wat leidt tot fysieke symptomen.

5. Code-Switching

• Klachten: Angst en depressie.

• Betekenis: Het constante aanpassen aan verschillende sociale normen kan leiden tot identiteitsverlies en emotionele uitputting. Dit kan zich uiten in gevoelens van zelfverlating en mentale gezondheidsproblemen.

Door deze klachten te begrijpen in de context van iemands levensgeschiedenis en psychologische achtergrond, kunnen holistische benaderingen zoals somatic experiencing en systemisch werk helpen bij het vinden van heling en balans. Deze methoden richten zich op zowel de psychologische als de fysieke aspecten van gezondheid, waardoor een dieper inzicht in de oorzaken van symptomen mogelijk wordt.